Iako su predsjednici opština Visoko i Breza imale dogovor sa Ilijašom o međusobnom nenapadanju, dogovor je pocetkom maja bio prekršen. Paralelno sa napadima iz Sarajeva, u pravcu teritorija pod srpskom kontrolom na opštine Ilidže, Rajlovca i Vogošce, napadi su krenuli i izvan Sarajeva, u pravcu Ilijaša. Najcešci napadi na Ilijašku opštinu dešavali su se u pravcu sela Cekrcici. Malobrojni stanovnici tog sela odolijevali su žestokim napadima brojnije muslimanske vojske. U Srpskom Sarajevu najviše se u to vrijeme pricalo o herojskoj borbi mještana tog sela.
U napadu na srpska sela oko Ilijaša poginulo je puno ljudi sa obje strane. Nakon sukoba dogovoreno je novo primirje, kako bi se poginuli vojnici pokupili sa bojišta i dostojno covjeku, bili sahranjeni. Muslimanska vojska pokušala je da iskoristi dogovoreno primirje. U vrijeme dok su izvlacili svoje mrtve, pokušali su da iznenade malobrojne mještane i ovladaju srpskim selima na domak Ilijaša. Od tog dana potpuno su iscezla međusobna povjerenja između srpskih i muslimanskih predstavnika vlasti, na tom dijelu Sarajeva.
Muslimanske snage sa okolnih brda svakodnevno su granatirale opštinu Ilijaš. U to vrijeme, osim užeg dijela naselja, najviše se grnatirala kasarana Misoca. Kasarna je bila najveci magacin sa kerozinom, na prostoru Jugoslavije. Pogodak granatom u neki od rezervoara prijetio je ekološkoj katastrofi, ne samo za teritoriju pod srpskom kontrolom, nego i za cijelu Sarajevsku regiju, pa cak i kompletnu BiH. Međutim to nije sprecavalo muslimansku artiljeriju da svakodnevno granatira tu kasarnu i pokuša proizvesti ekološku katarstrofu.
Rat je buktao na svim prostorima oko glavnog grada BiH, a sve vojne akcije bili su izvođene pretežno od strane muslimanskih snaga, usmjereni u pravcu srpskih teritorija. Srpska artiljerija je uzvracala na te napade i iz svih raspoloživih sredstava granatirala uži dio grada Sarajeva, ne birajuci ciljeve. Svijetski mediji su prikazivali samo ono što se dešavalo u dijelu Sarajeva pod muslimanskom kontrolom. U to vrijeme, u samom gradu Sarajevu, kao i u Ilijašu, od posledica granatiranja urbane sredine, naviše je stradalo civilno stanovništvo.
Međutim, Srpski narod najviše je zabrinjavalo što niko od velikih TV kuca nije iznosio vijesti o stradanjima srpskog naroda od posledica granatiranja, ne teritoriji po srpskom komtrolom. Nijedna TV kuca nije objavljivala ni to, kakve posledice može izazvati granatiranje kasarne Misoca. Zvanicnici međunarodnih snaga takođe su u svojim izvještajima precutkivali mogucnost ekološke katastrofe, kao i mnoge druge situacije koje su se dešavale na tim prostorima. Zbog toga su UN snage, u srpskom narodu izgubili povjerenje, pa su ih zvanicnici srpskih vlasti okrivili da su pristrasne samo jednoj, muslimanskoj strani.
Povlacenjem JNA sa teritorije BiH, Srpski narod ostao je bez oficirskog kadra, pa su u samom pocetku rata komande srpske vojske bile organizovane pretežno od lokalnog stanovništva. Ilijaš je imao srecu jer je u njihovo mjesto stigao major Josipovic. Josipovic je bio rođeni Banjalucanin. Od JNA je insistirao da mu odobri da ostane u BiH, jer želi pomoci srpskom narodu u odbrani svojih kuca. Pošto je Ilijaška opština u to vrijeme bila u najtežoj sitaciji, major je baš iz tog razloga izabrao i odlucio da dođe u tu opštinu, na funkciju komandata Ilijaške brigade.
Ubrzo nakon Josipovicevog dolaska situacija na terenu se znatno promjenila. Major je uspio da razbije lokalizam među stanovništvom Ilijaša, jer je u to vrijeme svako branio iskljucivo svoje selo i svoju kucu. Major Josipovic je uvidio da takvim pristupom borbi, srpski narod nece moci dugo izdržati silne napade koji su se svakodnevno smjenjivali. Vec pocetkom juna '92 godine Ilijaš je krenuo u kontra ofanzivu i veoma brzo ovladao muslimanskim selima od kojih je prijetila najveca opasnost za opštinu Ilijaš.
Međutim i dalje je najveca prijetnja za taj region bilo granatiranje kasarne Misoca. Sa prostora Gornje Misoce artiljerija je svakodnevno granatirala magacine kerozina u kasarni. Major Josipovic je donio odluku da se to selo pod hitno mora osvojiti i staviti pod srpsku kontrolu. Kernulo se u odlucne napade, ali bez vidnih rezultata. Selo Gornja Misoca bilo je dobro organizovano i veoma lako su odbijali sve napade Srpske vojske.
Zbog prisutnog lokalizma među narodom, bilo je malo onih okji su izrazili želju da krenu u napad na muslimanska sela. Josipovic je iz tog razloga bio prisiljen da u pomoc pozove jedinice iz opštine Vogošca. Pošto je i u Vogošci kao i Ilijašu bilo vrlo malo onih koji su bili voljni da idu u napad na muslimanska sela, pravljene su jurišne jedinice, iskljucivo od dobrovoljaca. Odbrambene jedinace su odbijale da ucestvuju u napadima, pa su iz tog razloga stvarane jurišne jedinice. Jurišne jedinice su imale zadatak da napadaju na teritoje od kojih prijeti opasnost i da vracaju izgubljene teritorije na kojim je živjelo pretežno Srpsko stanovništvo.
U Vogošci su u to vrijeme bile dvije jurišne jedinice. Jedna je bila Specijalna jedinica Bore Radica , a druga, Penina jurišna jedinica, iz Krivoglavaca. Dan za odlucujuci napad na Gornju Misocu određen je za devetnaesti juli '92. Vogošcanske jurišne jedinice su sve svoje pripreme usmjerile prema tom danu.
Došao je i taj dan, akcija je pocela! Dan je bio pravi ljetni, suncan, a vidljivost dobra. Artiljerijska oruđa pocela su sa granatirjanjem sela Gornja Misoca. Sve se treslo od topovskih udara. Potresi su se osjecali i na drugim opštinama oko Iljaša. Vogošcani su sa neizvjesnošcu izcekivali ishod te bitke. Oko pedesetak srpskih boraca sa prostora Vogošce, po prvi put od pocetka sukoba, ucestvovalo je na prostoru izvan svoje maticne opštine.
Nakon silovitih topdovskih udara, krenulo se u pješadijski napda. Baš onako kako smo do tada navikli od Bore i Pene, krenulo se bez traženja zaklona i saginjanja, u juriš. Bilo je to kobno po srpske borce. Prvi ispaljeni rafali sa druge strane pokosiše Penu. Pena teško ranjen, ispred svojih saboraca, pade na zemlju. Ostali borci uvidjevši životnu opasnost, potražiše sigurnije zaklone. Pena je ostao da leži na cistini, a rafalni metci praštali su i dizali prašinu oko njega. Niko nije mogao da mu priđe, a da ne ugrozi svoj živo.
A onda, na iznenađenje svih prisutnih, kraj Pene se pojavio Kecman Velicko, pripadnik Specijalne jedinice Bore Radica. Velicko je nesebicno priskocio i poceo da izvlaci Penu na sigurnu teritoriju. Međutim, bio je primjecen od muslimanske vojske. Na toj cistini, bio je laka meta za neprijateljske vojnike. Vrlo brzo bio je pogođen. Iako ranjen, Velicko nije odustaja od izvlacenja teško ranjenog Pene. A onda je dobio još jedan metak u tijelo, pa još jedan, pa još jedan. Pena uviđa da ce i Velicko izgubiti život izvlaceci ga iz opasne zone. Zamoli Velicka da ga ostavi sa pištoljem, sa kojim ce sam sebi presuditi, kada za to dođe trenutak, a da se on izvlaci na sigurnu teritoriju, dok još ima snage. Velicko odbija njegovu molbu i nastavlja da vuce ranjenog druga. Ubrzo dobija još jedan pogodak u tijelo, pa još jedan i još jedan.
Nakon sedmog pogotka svi su mislili da ce i Velicko sa Penom ostati da leži na toj ledini. A onda se desilo pravo cudo, svi su u nevjerici zurili u njih dvojicu. Velicka su i dalje pogađali metci, ali on nije odustajao, zadnjim atomima snage nastavi je da vuce Penu do sigurne teritorije!
Velicko je konacno uspio da izvuce Penu i da se dokopa prvog zaklona, gdje su im ostali borci mogli da priđu i pomognu u njihovom izvlacenju. Pena je po lošim putevima hitno prebacen do Pala. Pošto ta improvizovana bolnica nije imala adekvatnih uslova za operaciju, Pena je sa helikopterom prebacen u Beograd na VMA. Kecman Velicko nije imao rane opasne po život, pa je zadržan na lijecenju u Vogošcanskoj ambulanti.
Pena je uspješno operisan u Beogradskoj bolnici i bio je van životne opasnosti. Ta vijest docekana je sa velikim oduševljenjem za sve Vogošcane. Zahvaljujuci Peninom hrabrom ratovanju, poznati Vogošcanski kantautor, Željko Subotic napisao je pjesmu u Penino ime, "Sretne ti rane junacke".
Kecman Velicko, od prije rata bio je poznat kao nadprosjecno inteligentan djecak. Kroz svoje školovanje nije znao za manju ocjenu od petice. Bio je odlikaš, kojem je rat prekinuo uspješno školovanje. Kao pripadnik Borine jedinice isticao se hrabrošcu u svim dotadašnjim bitkama. Njegovo herojski cin koji je napravljen tog dana bio je za tren zaboravljen. Velicku to nije smetalo, jer on zbog toga nije ni ratovao.
Nakon oporavka od rana, Velicko se ponovo vratio ratnim zadatcima. Posle izvjesnog vremena dobio je papire za demobilizaciju i odobrenje da nastavi svoje školovanje. Odlazi u Novi Beograd na studije. U vrijem kada su se Srbi spremali da iseljavaju iz Vogošce, zbog potpisanog "Dejtonskog sporazuma" za sprovođenje mira u BiH, u Vogošcu stiže vijest da je naš heroj, Kecman Velicko nađen mrtav u Kovinu. Istraga je obavljena površno i on je sahranjena kao NN lice. Velickova smrt bila je pod sumnjivim okolnostima, ostala je vjecna sumnja da je to bilo namješteno ubistvo!
U napadu na srpska sela oko Ilijaša poginulo je puno ljudi sa obje strane. Nakon sukoba dogovoreno je novo primirje, kako bi se poginuli vojnici pokupili sa bojišta i dostojno covjeku, bili sahranjeni. Muslimanska vojska pokušala je da iskoristi dogovoreno primirje. U vrijeme dok su izvlacili svoje mrtve, pokušali su da iznenade malobrojne mještane i ovladaju srpskim selima na domak Ilijaša. Od tog dana potpuno su iscezla međusobna povjerenja između srpskih i muslimanskih predstavnika vlasti, na tom dijelu Sarajeva.
Muslimanske snage sa okolnih brda svakodnevno su granatirale opštinu Ilijaš. U to vrijeme, osim užeg dijela naselja, najviše se grnatirala kasarana Misoca. Kasarna je bila najveci magacin sa kerozinom, na prostoru Jugoslavije. Pogodak granatom u neki od rezervoara prijetio je ekološkoj katastrofi, ne samo za teritoriju pod srpskom kontrolom, nego i za cijelu Sarajevsku regiju, pa cak i kompletnu BiH. Međutim to nije sprecavalo muslimansku artiljeriju da svakodnevno granatira tu kasarnu i pokuša proizvesti ekološku katarstrofu.
Rat je buktao na svim prostorima oko glavnog grada BiH, a sve vojne akcije bili su izvođene pretežno od strane muslimanskih snaga, usmjereni u pravcu srpskih teritorija. Srpska artiljerija je uzvracala na te napade i iz svih raspoloživih sredstava granatirala uži dio grada Sarajeva, ne birajuci ciljeve. Svijetski mediji su prikazivali samo ono što se dešavalo u dijelu Sarajeva pod muslimanskom kontrolom. U to vrijeme, u samom gradu Sarajevu, kao i u Ilijašu, od posledica granatiranja urbane sredine, naviše je stradalo civilno stanovništvo.
Međutim, Srpski narod najviše je zabrinjavalo što niko od velikih TV kuca nije iznosio vijesti o stradanjima srpskog naroda od posledica granatiranja, ne teritoriji po srpskom komtrolom. Nijedna TV kuca nije objavljivala ni to, kakve posledice može izazvati granatiranje kasarne Misoca. Zvanicnici međunarodnih snaga takođe su u svojim izvještajima precutkivali mogucnost ekološke katastrofe, kao i mnoge druge situacije koje su se dešavale na tim prostorima. Zbog toga su UN snage, u srpskom narodu izgubili povjerenje, pa su ih zvanicnici srpskih vlasti okrivili da su pristrasne samo jednoj, muslimanskoj strani.
Povlacenjem JNA sa teritorije BiH, Srpski narod ostao je bez oficirskog kadra, pa su u samom pocetku rata komande srpske vojske bile organizovane pretežno od lokalnog stanovništva. Ilijaš je imao srecu jer je u njihovo mjesto stigao major Josipovic. Josipovic je bio rođeni Banjalucanin. Od JNA je insistirao da mu odobri da ostane u BiH, jer želi pomoci srpskom narodu u odbrani svojih kuca. Pošto je Ilijaška opština u to vrijeme bila u najtežoj sitaciji, major je baš iz tog razloga izabrao i odlucio da dođe u tu opštinu, na funkciju komandata Ilijaške brigade.
Ubrzo nakon Josipovicevog dolaska situacija na terenu se znatno promjenila. Major je uspio da razbije lokalizam među stanovništvom Ilijaša, jer je u to vrijeme svako branio iskljucivo svoje selo i svoju kucu. Major Josipovic je uvidio da takvim pristupom borbi, srpski narod nece moci dugo izdržati silne napade koji su se svakodnevno smjenjivali. Vec pocetkom juna '92 godine Ilijaš je krenuo u kontra ofanzivu i veoma brzo ovladao muslimanskim selima od kojih je prijetila najveca opasnost za opštinu Ilijaš.
Međutim i dalje je najveca prijetnja za taj region bilo granatiranje kasarne Misoca. Sa prostora Gornje Misoce artiljerija je svakodnevno granatirala magacine kerozina u kasarni. Major Josipovic je donio odluku da se to selo pod hitno mora osvojiti i staviti pod srpsku kontrolu. Kernulo se u odlucne napade, ali bez vidnih rezultata. Selo Gornja Misoca bilo je dobro organizovano i veoma lako su odbijali sve napade Srpske vojske.
Zbog prisutnog lokalizma među narodom, bilo je malo onih okji su izrazili želju da krenu u napad na muslimanska sela. Josipovic je iz tog razloga bio prisiljen da u pomoc pozove jedinice iz opštine Vogošca. Pošto je i u Vogošci kao i Ilijašu bilo vrlo malo onih koji su bili voljni da idu u napad na muslimanska sela, pravljene su jurišne jedinice, iskljucivo od dobrovoljaca. Odbrambene jedinace su odbijale da ucestvuju u napadima, pa su iz tog razloga stvarane jurišne jedinice. Jurišne jedinice su imale zadatak da napadaju na teritoje od kojih prijeti opasnost i da vracaju izgubljene teritorije na kojim je živjelo pretežno Srpsko stanovništvo.
U Vogošci su u to vrijeme bile dvije jurišne jedinice. Jedna je bila Specijalna jedinica Bore Radica , a druga, Penina jurišna jedinica, iz Krivoglavaca. Dan za odlucujuci napad na Gornju Misocu određen je za devetnaesti juli '92. Vogošcanske jurišne jedinice su sve svoje pripreme usmjerile prema tom danu.
Došao je i taj dan, akcija je pocela! Dan je bio pravi ljetni, suncan, a vidljivost dobra. Artiljerijska oruđa pocela su sa granatirjanjem sela Gornja Misoca. Sve se treslo od topovskih udara. Potresi su se osjecali i na drugim opštinama oko Iljaša. Vogošcani su sa neizvjesnošcu izcekivali ishod te bitke. Oko pedesetak srpskih boraca sa prostora Vogošce, po prvi put od pocetka sukoba, ucestvovalo je na prostoru izvan svoje maticne opštine.
A onda, na iznenađenje svih prisutnih, kraj Pene se pojavio Kecman Velicko, pripadnik Specijalne jedinice Bore Radica. Velicko je nesebicno priskocio i poceo da izvlaci Penu na sigurnu teritoriju. Međutim, bio je primjecen od muslimanske vojske. Na toj cistini, bio je laka meta za neprijateljske vojnike. Vrlo brzo bio je pogođen. Iako ranjen, Velicko nije odustaja od izvlacenja teško ranjenog Pene. A onda je dobio još jedan metak u tijelo, pa još jedan, pa još jedan. Pena uviđa da ce i Velicko izgubiti život izvlaceci ga iz opasne zone. Zamoli Velicka da ga ostavi sa pištoljem, sa kojim ce sam sebi presuditi, kada za to dođe trenutak, a da se on izvlaci na sigurnu teritoriju, dok još ima snage. Velicko odbija njegovu molbu i nastavlja da vuce ranjenog druga. Ubrzo dobija još jedan pogodak u tijelo, pa još jedan i još jedan.
Nakon sedmog pogotka svi su mislili da ce i Velicko sa Penom ostati da leži na toj ledini. A onda se desilo pravo cudo, svi su u nevjerici zurili u njih dvojicu. Velicka su i dalje pogađali metci, ali on nije odustajao, zadnjim atomima snage nastavi je da vuce Penu do sigurne teritorije!
Velicko je konacno uspio da izvuce Penu i da se dokopa prvog zaklona, gdje su im ostali borci mogli da priđu i pomognu u njihovom izvlacenju. Pena je po lošim putevima hitno prebacen do Pala. Pošto ta improvizovana bolnica nije imala adekvatnih uslova za operaciju, Pena je sa helikopterom prebacen u Beograd na VMA. Kecman Velicko nije imao rane opasne po život, pa je zadržan na lijecenju u Vogošcanskoj ambulanti.
Pena je uspješno operisan u Beogradskoj bolnici i bio je van životne opasnosti. Ta vijest docekana je sa velikim oduševljenjem za sve Vogošcane. Zahvaljujuci Peninom hrabrom ratovanju, poznati Vogošcanski kantautor, Željko Subotic napisao je pjesmu u Penino ime, "Sretne ti rane junacke".
Kecman Velicko, od prije rata bio je poznat kao nadprosjecno inteligentan djecak. Kroz svoje školovanje nije znao za manju ocjenu od petice. Bio je odlikaš, kojem je rat prekinuo uspješno školovanje. Kao pripadnik Borine jedinice isticao se hrabrošcu u svim dotadašnjim bitkama. Njegovo herojski cin koji je napravljen tog dana bio je za tren zaboravljen. Velicku to nije smetalo, jer on zbog toga nije ni ratovao.
Nakon oporavka od rana, Velicko se ponovo vratio ratnim zadatcima. Posle izvjesnog vremena dobio je papire za demobilizaciju i odobrenje da nastavi svoje školovanje. Odlazi u Novi Beograd na studije. U vrijem kada su se Srbi spremali da iseljavaju iz Vogošce, zbog potpisanog "Dejtonskog sporazuma" za sprovođenje mira u BiH, u Vogošcu stiže vijest da je naš heroj, Kecman Velicko nađen mrtav u Kovinu. Istraga je obavljena površno i on je sahranjena kao NN lice. Velickova smrt bila je pod sumnjivim okolnostima, ostala je vjecna sumnja da je to bilo namješteno ubistvo!
No comments:
Post a Comment