Svi politički dogovori vladajucih stranki su propali, nakon cega tri zaracene strane u Bosni užurbano pokušavaju vojno obezbijediti svoju teritoriju. Trka u naoružanju i osvajanju teritorija pocela je po sarajevskim opštinama. Vojne akcije muslimanske vojske u aprilu na Grahovište i UNIS-ov fabricki kompleks, te pocetkom maja na vojsku JNA i sredinom maja na Pofalice proizvela je reakciju srpskih politicara. Uslijedili su pritisci na muslimanska sela oko Vogošce. Nakon što je tragicno završen pokušaj da se napravi dogovor u kojem bi Krše prihvatile da to selo budu lojalno srpskoj vlasti, sa istim ciljem krenulo se i u Tihovice.
Tihovici su bili muslimansko selo. Do sela se do izbijanja sukoba dolazilo asfaltnim putem kojim se odvijao gradski saobracaj. Kombi-bus sa autobuske stanice iz Vogošce, pored UNIS-ove fabricke kapije i dalje kroz selo Blagovac, svakim radnim danima, u razmaku od jednog sata, prevozio je stanovnike tih sela do njihovih kuca.
Podjela Sarajeva na srpski i muslimanski dio, srpsku stranu ostavila je bez magistralne putne komunikacije. Putevi preko Srednjeg i Baršcaršije, koji su se do tada koristili, za izlazak iz sarajevskih opština Novo Sarajevo, Ilijaš, Iliđa, Rajlovac i Vogošca bili su pod muslimanskom kontrolom. Srpska strana našla je alternativni put kroz fabricki krug UNIS-a, dalje preko raznih poljana, livada i seoskih puteva, u pravcu Hreše i Pala. Iako je bilo nemoguce koristiti taj put po kišovitom vremenu, za stanonvike tih opština bila je to jedina mogucnost da se dođe do ostatka svijeta i civilizacije.
Okruženje u kojem se stanovništvo tih opština nalazilo i vojne akcije koje su izvodile snage pod muslimanskom kontrolom stvarale su paniku kod građana, zbog cega su mnogi napuštali taj prostor. Svi putevi iz tih opština imali su samo jedan izlaz, vodili su kroz fabricki kompleks UNIS- ovih tvornica. Mnogi kriminalci koristili su takvu situaciju, ulazeci u krug fabrike sa izgovorom da negdje putuju, iznosili su razne skupocjen fabricke vrijednosti i prodavali ih po bagatelnim cijenama. Vogošcani su u tom periodu bili okrivljivani za kriminal, dok su sve strukture vlasti iz opština Srpskog Sarajeva koristili i pljackali fabricku imovinu. Da bi se zaštitila ta imovina morao se naci neki drugi putni pravac kojim bi se kretalo stanovništvo srpskih opština.
Za tu mogucnost najlakše je bilo otvoriti put preko Tihovica i tako napraviti zaobilaznicu fabrickog kruga. Tihovici su bili okruženi srpskim selima, sa jedne Blagovac, a sa duge strane malo seoce Vrapce. Vrapce je bilo zaseok sa srpskim stanovništvo, ali do njega se dolazilo prolaskom kroz Tihovice, pa su stanovnici sela pocetkom rata napustili svoje domove i potražili sigurnije utocište kod svoje rodbine i prijatelja u Vogošci.
Neki mještani Tihovca u to vrijeme su sa svojim konjima odlazili u fabricki krug i iz PRETIS-ovih magacina krali eksplozivno-materijalna sredstva, koja su kroz šume, odnosili u Nahorevo, do kuce Alije Delimustafica. Taj se eksploziv odatle prebacivao dalje u Sarajevo. Bilo je teško sprijeciti takvu krađu, što je još više prisiljavalo srpsku stranu da što prije preuzmu kontrolu te teritoriju.
Bijegstvo Jovan Tintor-Joje, komandanta kriznog štaba srpske opštine Vogošce, nije zaustavilo daljnje operacije srpske vojske. Za pregovore sa mještanima Tihovica i otvaranje putne komunikacije preko tog sela određen je tim u kojem se našao i Boro Radic. Boro je u tom periodu uživao veliko povjerenje građana, kao zaštitnik vogošcanskog muslimanskog stanovništva. Pretpostavilo se da bi njegov dolazak mogao biti docekan prijateljski, kako bi se izbegao moguci otpor kod stanovnika tog sela, a sve u cilju mirnog rješenja problema i dogovor o lojalnosti prema srpskim vlastima u Vogošci.
Pricalo se, da je Boro zbog opasnosti da bi se mogao desiti isti scenario kao u Kršama odlucio da povede kompletnu svoju jedinicu i dvadesetak dobrovoljaca iz Srbije, koji su u to vrijeme bili smješteni u hotelu "Park", u istom hotelu u kojem je bila smještena i njegova jedinicom.
Njih pedesetak krenulo je na izvršenje tog zadatka. Znali su da je muslimansko stanovništvo tog sela bilo prilicno dobro naoružano i da se neprekidno cuvaju straže na obodima u pravcu srpskih sela, pa se iz tog razloga krenulo sa oprezom. Na samom ulazu u selo kako se i ocekivalo naišli su na naoružanog stražara. Uspjeli su ga iznenaditi i razoružati bez pucnjave i krvoprlica. Od zarobljenika je zatraženo da ih odvede na pregovore kod ostalih stanovnika sela.
U to vrijeme, ucesnici ovog događaja pricali su da je pri ulasku u selo gdje su bile skoncentrisane kuce, zarobljenik poceo da doziva ostale i vice: "Predajte se, idu četnici! Ima hina dvije hiljade! Vodi hin Gaga!"
Umjesto da predstavi Boru kao njihovog komandanta, on je naveo Gagu kao vođu. Za mještane Tihovica to je bio signal i znak da uzmu oružje i pocnu da se bore, kako bi sprijecili njihov ulazak u selo!
Tihovljani se doboro sjecaju Gage i njegovog arogantnog ponašanja. Još od prije rata bojali su se da ga pogledaju u oci i pozdrave. Ako bi ga kojim slucajem sreli na ulici morali su okretati glavu, praveci se da ga ne vide i ne poznaju.
Sjecam se jedne prilike kada smo bili još mladi momci, šetali smo ulicama Vogošce, naišao je jedan naš nekadašnji drug iz osnovne škole, Ismet Halac. Pozdravi sve nas, mi mu odpozdravismo, a on se onda Gagi obrati direktno: "Đesi Gaga".
Gaga skoci na njega i poce da ga udara šakama po glavi, pa ga na kraju nabi nogom u guzicu. Svi smo bili u cudu i nikom nije bilo jasno šta se dešava. Upitasmo ga, zašto izudara covjeka, a on još uvjek bijesan rece: "Mene da pozdravlja ova seljacina!"
Gaga nije bio takav samo prema ljudima sa sela. On je bio takav prema svima onima koji su ga se bojali i kojim je mogao prosipati silu. Kada bi se našao u kaficu ili kafani, isto to uradio bi onima koje je poznavao, a da nisu bili sa sela, samo da bi ostavio utisak kod prisutnih da se radi o veoma "opasnom frajeru".
Gagini nekorektni potezi bili su i prema njegovim dugogodišnjim prijateljima koji su ga branili od onih koji su ga htjeli prebiti zbog njegovih brojnih bezobrazluka. Kada bi se našao u društvu poznatih sarajevskih mangupa, znao je okrenuti glavu od svojih prijatelja koji bi naišli u njegovoj blizini, praveci se da ih ne vidi, misleci da ce tako ispasti veci frajer u tom društvu. Svi smo tolerisali to njegovo ponašanje jer je znao da napravi frku sa nekom drugom rajom u kojoj smo mi braneci njega, postajali poznati kao opasni mangupi u gradu, pa nam je to inponovalo u našoj ludoj mladost.
Prestavljanje Gage, kao vođe četničke jedinice, odjeknulo je kao alarm na uzbunu. Nakon što je zarobljenik dozvao svoje komšije, oni skociše za oružje i otvoriše vatru prema Borinoj jedinici. Boro shvati da otpocinje borba i sa svojim borcima spremno doceka prve rafale ispaljene prama njima.
U toj pucnjavi raniše jednog dobrovoljca iz Srbije, nakon cega Boro povede jedinicu u juriš.
Napad je bio silovit. Brzo se ovladalo cijelim selom. Epilog je bio tragican po mještane sela. Mnogi su uspjeli da pobjegnu preko nepregledih šuma u pravcu Srednjeg. Srednje je u to vrijeme bilo pod muslimanskom kontrolom, pa je taj pravac bio bezbjedan za bjegstvo i tako dobiju priliku da izvuku živu glavu iz te borbe. Ali među mještanima sela bilo je i onih hrabrih koji su štiteci svoje komšije koji su se povlacili iz sela, pružiše otpor i u toj borbi izgubiše svoje živote.
Nakon što se ovladalo tim selu, Boro povuce svoju jedinicu nazad u Vogošcu. Mrtvi borci iz Tihovica ostavljeni su na mjestima pogibije, a kako je selo bilo duboko u srpskoj teritoriji, niko od muslimanskih snaga nije mogao bezbjedno doci u selo, kako bi sahranili te ljude. Stanovnici Tihovica su zbog geografskog položaja i okruženja srpskim selima, vec ranije ocekivali da bi moglo doci do sukoba sa Srbima, pa su izvukli veliki broj žena, djece i straca, tako da se izbjeglo da se u toj borbi desi još veca tragedija od one koja je desila!
Nakon što se sve smirilio, preko Tihovica otvorena je zaobilaznica fabrickog kruga, za stanovnike Srpskog Sarajeva. Dugo vremena nakon borbe kroz selo se širio nepijatan miris od tijela mrtvih ljudi, koji su ostali da leže svukuda po selu. To nije sprecavalo novopridošle izbjeglice i stanovnike Vogošce da odlaze u selo i iz kuca iznose kucanske aparate za svoje domacinstvo.
Dobrovoljci iz Srbije pricali su po Vogošci da su ratovali po Hrvatskoj, ali da bogatijeg sela od Tihovica nisu vidjeli.
Stanovnici Tihovica nisu bili na nekim važnim funkcijama, nego vrijedan i radan narod, koji je svojim poštenim radom stvorio to bogato domacinstvo. Ulaskom u bratoubilacki rat i pružanjem otpora srpskoj vojsci, sve što su godinama stvarali, izgubiše u samo jednom danu!
Podjela Sarajeva na srpski i muslimanski dio, srpsku stranu ostavila je bez magistralne putne komunikacije. Putevi preko Srednjeg i Baršcaršije, koji su se do tada koristili, za izlazak iz sarajevskih opština Novo Sarajevo, Ilijaš, Iliđa, Rajlovac i Vogošca bili su pod muslimanskom kontrolom. Srpska strana našla je alternativni put kroz fabricki krug UNIS-a, dalje preko raznih poljana, livada i seoskih puteva, u pravcu Hreše i Pala. Iako je bilo nemoguce koristiti taj put po kišovitom vremenu, za stanonvike tih opština bila je to jedina mogucnost da se dođe do ostatka svijeta i civilizacije.
Okruženje u kojem se stanovništvo tih opština nalazilo i vojne akcije koje su izvodile snage pod muslimanskom kontrolom stvarale su paniku kod građana, zbog cega su mnogi napuštali taj prostor. Svi putevi iz tih opština imali su samo jedan izlaz, vodili su kroz fabricki kompleks UNIS- ovih tvornica. Mnogi kriminalci koristili su takvu situaciju, ulazeci u krug fabrike sa izgovorom da negdje putuju, iznosili su razne skupocjen fabricke vrijednosti i prodavali ih po bagatelnim cijenama. Vogošcani su u tom periodu bili okrivljivani za kriminal, dok su sve strukture vlasti iz opština Srpskog Sarajeva koristili i pljackali fabricku imovinu. Da bi se zaštitila ta imovina morao se naci neki drugi putni pravac kojim bi se kretalo stanovništvo srpskih opština.
Neki mještani Tihovca u to vrijeme su sa svojim konjima odlazili u fabricki krug i iz PRETIS-ovih magacina krali eksplozivno-materijalna sredstva, koja su kroz šume, odnosili u Nahorevo, do kuce Alije Delimustafica. Taj se eksploziv odatle prebacivao dalje u Sarajevo. Bilo je teško sprijeciti takvu krađu, što je još više prisiljavalo srpsku stranu da što prije preuzmu kontrolu te teritoriju.
Bijegstvo Jovan Tintor-Joje, komandanta kriznog štaba srpske opštine Vogošce, nije zaustavilo daljnje operacije srpske vojske. Za pregovore sa mještanima Tihovica i otvaranje putne komunikacije preko tog sela određen je tim u kojem se našao i Boro Radic. Boro je u tom periodu uživao veliko povjerenje građana, kao zaštitnik vogošcanskog muslimanskog stanovništva. Pretpostavilo se da bi njegov dolazak mogao biti docekan prijateljski, kako bi se izbegao moguci otpor kod stanovnika tog sela, a sve u cilju mirnog rješenja problema i dogovor o lojalnosti prema srpskim vlastima u Vogošci.
Njih pedesetak krenulo je na izvršenje tog zadatka. Znali su da je muslimansko stanovništvo tog sela bilo prilicno dobro naoružano i da se neprekidno cuvaju straže na obodima u pravcu srpskih sela, pa se iz tog razloga krenulo sa oprezom. Na samom ulazu u selo kako se i ocekivalo naišli su na naoružanog stražara. Uspjeli su ga iznenaditi i razoružati bez pucnjave i krvoprlica. Od zarobljenika je zatraženo da ih odvede na pregovore kod ostalih stanovnika sela.
U to vrijeme, ucesnici ovog događaja pricali su da je pri ulasku u selo gdje su bile skoncentrisane kuce, zarobljenik poceo da doziva ostale i vice: "Predajte se, idu četnici! Ima hina dvije hiljade! Vodi hin Gaga!"
Umjesto da predstavi Boru kao njihovog komandanta, on je naveo Gagu kao vođu. Za mještane Tihovica to je bio signal i znak da uzmu oružje i pocnu da se bore, kako bi sprijecili njihov ulazak u selo!
Tihovljani se doboro sjecaju Gage i njegovog arogantnog ponašanja. Još od prije rata bojali su se da ga pogledaju u oci i pozdrave. Ako bi ga kojim slucajem sreli na ulici morali su okretati glavu, praveci se da ga ne vide i ne poznaju.
Sjecam se jedne prilike kada smo bili još mladi momci, šetali smo ulicama Vogošce, naišao je jedan naš nekadašnji drug iz osnovne škole, Ismet Halac. Pozdravi sve nas, mi mu odpozdravismo, a on se onda Gagi obrati direktno: "Đesi Gaga".
Gaga skoci na njega i poce da ga udara šakama po glavi, pa ga na kraju nabi nogom u guzicu. Svi smo bili u cudu i nikom nije bilo jasno šta se dešava. Upitasmo ga, zašto izudara covjeka, a on još uvjek bijesan rece: "Mene da pozdravlja ova seljacina!"
Gaga nije bio takav samo prema ljudima sa sela. On je bio takav prema svima onima koji su ga se bojali i kojim je mogao prosipati silu. Kada bi se našao u kaficu ili kafani, isto to uradio bi onima koje je poznavao, a da nisu bili sa sela, samo da bi ostavio utisak kod prisutnih da se radi o veoma "opasnom frajeru".
Gagini nekorektni potezi bili su i prema njegovim dugogodišnjim prijateljima koji su ga branili od onih koji su ga htjeli prebiti zbog njegovih brojnih bezobrazluka. Kada bi se našao u društvu poznatih sarajevskih mangupa, znao je okrenuti glavu od svojih prijatelja koji bi naišli u njegovoj blizini, praveci se da ih ne vidi, misleci da ce tako ispasti veci frajer u tom društvu. Svi smo tolerisali to njegovo ponašanje jer je znao da napravi frku sa nekom drugom rajom u kojoj smo mi braneci njega, postajali poznati kao opasni mangupi u gradu, pa nam je to inponovalo u našoj ludoj mladost.
Prestavljanje Gage, kao vođe četničke jedinice, odjeknulo je kao alarm na uzbunu. Nakon što je zarobljenik dozvao svoje komšije, oni skociše za oružje i otvoriše vatru prema Borinoj jedinici. Boro shvati da otpocinje borba i sa svojim borcima spremno doceka prve rafale ispaljene prama njima.
U toj pucnjavi raniše jednog dobrovoljca iz Srbije, nakon cega Boro povede jedinicu u juriš.
Napad je bio silovit. Brzo se ovladalo cijelim selom. Epilog je bio tragican po mještane sela. Mnogi su uspjeli da pobjegnu preko nepregledih šuma u pravcu Srednjeg. Srednje je u to vrijeme bilo pod muslimanskom kontrolom, pa je taj pravac bio bezbjedan za bjegstvo i tako dobiju priliku da izvuku živu glavu iz te borbe. Ali među mještanima sela bilo je i onih hrabrih koji su štiteci svoje komšije koji su se povlacili iz sela, pružiše otpor i u toj borbi izgubiše svoje živote.
Nakon što se ovladalo tim selu, Boro povuce svoju jedinicu nazad u Vogošcu. Mrtvi borci iz Tihovica ostavljeni su na mjestima pogibije, a kako je selo bilo duboko u srpskoj teritoriji, niko od muslimanskih snaga nije mogao bezbjedno doci u selo, kako bi sahranili te ljude. Stanovnici Tihovica su zbog geografskog položaja i okruženja srpskim selima, vec ranije ocekivali da bi moglo doci do sukoba sa Srbima, pa su izvukli veliki broj žena, djece i straca, tako da se izbjeglo da se u toj borbi desi još veca tragedija od one koja je desila!
Nakon što se sve smirilio, preko Tihovica otvorena je zaobilaznica fabrickog kruga, za stanovnike Srpskog Sarajeva. Dugo vremena nakon borbe kroz selo se širio nepijatan miris od tijela mrtvih ljudi, koji su ostali da leže svukuda po selu. To nije sprecavalo novopridošle izbjeglice i stanovnike Vogošce da odlaze u selo i iz kuca iznose kucanske aparate za svoje domacinstvo.
Dobrovoljci iz Srbije pricali su po Vogošci da su ratovali po Hrvatskoj, ali da bogatijeg sela od Tihovica nisu vidjeli.
Stanovnici Tihovica nisu bili na nekim važnim funkcijama, nego vrijedan i radan narod, koji je svojim poštenim radom stvorio to bogato domacinstvo. Ulaskom u bratoubilacki rat i pružanjem otpora srpskoj vojsci, sve što su godinama stvarali, izgubiše u samo jednom danu!
No comments:
Post a Comment